Hayvan Sahibinin Kusursuz Sorumluluğu
6098 Sayılı TBK’nun 67/1-2 maddesi hayvan sahibinin sorumluluk esasları belirlenmiştir. Anılan yasal düzenlemeler ile hayvan bulunduranın sorumluluğu, kusursuz sorumluluk olarak düzenlenmiş; ancak hayvanın tutulması konusunda her tür özenin gösterilmesine rağmen zararın oluşması halinde, zarardan sorumlu tutulmama şeklinde kurtuluş beyyinesi getirilmiştir. Hayvanın sebep olduğu zarardan, hayvan sahibinin sorumlu olmaması için, hayvan sahibi, hayvanı kontrol altında tutma anlamında her tür tedbiri aldığı halde zararın meydana ispatla mükelleftir.
Oysa ceza mahkemesinin kusur değerlendirmesinin hukuk mahkemesi hakimini bağlamayacağı gözetildiğinde, davacının ceza davasında beraat etmesinin, hayvan sahibi olarak hukuki sorumluluktan kurtulmasını sağlayıcı nitelikte olmadığı açıktır.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/5736 E. 2015/13018 K.
Hayvan Sahibinin Kusursuz Sorumluluğu
6098 Sayılı TBK'nun67/1-2 maddesi hayvan sahibinin sorumluluk esasları belirlenmiş ve yasal düzenlemeler ile hayvan bulunduranın sorumluluğu, kusursuz sorumluluk olarak düzenlenmiştir.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/5736 E. 2015/13018 K. pic.twitter.com/yyKcioF5wo— Çevre ve Hayvan Dostları (@cehayder) January 10, 2024
İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, geçimini hayvan ticaretiyle sağlayan davacının 27/10/2010 tarihinde satın aldığı sekiz adet büyükbaş hayvanın araca yüklenmesi sırasında, hayvanlardan birinin yola fırlamasıyla davalının sigortalısına ait aracın trafik kazası yaptığını, olay nedeniyle açılan ceza davasında davacının beraat ettiğini ve kararın kesinleştiğini, kazada davacının kusurunun bulunmadığını, davalı … şirketi tarafından davacı aleyhine … 3. İcra Müdürlüğü’nün 2012/7845 Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davacının anılan icra dosyasında borçlu olmadığının tespitini, davacıdan tahsil edilen 1.023,00 TL’nin tahsil tarihi olan 09/05/2013’ten işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsilini, icra takibi nedeniyle % 20 tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacıya ait ineğin, şirketleri tarafından kaskolanan aracın önüne aniden çıkmasıyla oluşan kaza nedeniyle sigortalılarına 9.999,00 TL. ödeme yaptıklarını, bu ödeme nedeniyle kazada kusurlu olan davacıya rücu haklarının doğduğunu, yapılan ihtara rağmen davacının ödeme yapmaması nedeniyle davacı hakkında icra takibi başlattıklarını, davacının borca itiraz etmediğini, icra takibi kapsamında davacıdan 1.024,00 TL. tahsil ettiklerini, davacının ceza yargılamasında beraat etmesinin kusursuz olduğu anlamına gelmeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, kararda yazılı gerekçelerle, davanın kabulü ile … 3. İcra Müdürlüğü’nün 2012/7845 E. Sayılı dosyasında başlatılan icra takibi nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, davacıdan tahsil edilen 1.023,00 TL’nin 09.05.2013 tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, davacının tazminat talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz olunmuştur.
Dava, trafik kazası sonucu sigortalısının aracında meydana gelen hasar bedelini, kasko sigorta poliçesi kapsamında sigortalısına ödeyen sigortacının, başlattığı ilamsız icra takibinde borçlu olunmadığının tespiti ve icra kapsamında ödenen meblağın istirdatı istemine ilişkindir.
Davacı tarafın borçlu olmadığının tespiti istemine konu ettiği trafik kazasının meydana geldiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan, 818 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 56/1 maddesi hayvan sahibinin, hayvanın sebep olduğu zarardan sorumluluğunun şartlarını, “Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği bütün dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamayacağını ispat etmedikçe tazmine mec… ” hükmüyle düzenlemiştir. 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı TBK’nun 67/1-2 maddesinde de “Bir hayvanın bakımını ve yönetimini sürekli veya geçici olarak üstlenen kişi, hayvanın verdiği zararı gidermekle yükümlüdür. Hayvan bulunduran, bu zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse sorumlu olmaz ” denilmek suretiyle, önceki kanuni düzenlemeye paralel şekilde, hayvan sahibinin sorumluluk esasları belirlenmiştir.
Anılan yasal düzenlemeler ile hayvan bulunduranın sorumluluğu, kusursuz sorumluluk olarak düzenlenmiş; ancak hayvanın tutulması konusunda her tür özenin gösterilmesine rağmen zararın oluşması halinde, zarardan sorumlu tutulmama şeklinde kurtuluş beyyinesi getirilmiştir. Hayvanın sebep olduğu zarardan, hayvan sahibinin sorumlu olmaması için, hayvan sahibi, hayvanı kontrol altında tutma anlamında her tür tedbiri aldığı halde zararın meydana geldiğini ispatla mükelleftir.
Somut olayda, davacı taraf, hayvanın sebep olduğu zararın meydana gelmesini engelleyecek şekilde, hayvanın kontrol altında tutulabilmesi için alınabilecek her türlü önlemi aldığını ispat yönünden, ceza mahkemesi tarafından verilen beraat kararına ve tanık anlatımına dayanmıştır. Dosya
kapsamında örneği bulunan, davacının sanık olarak yargılandığı, … Sulh Ceza Mahkemesi’nin 2010/944 Esas sayılı dosyasında, davacının hayvanın tehlike yaratacak şekilde serbest bırakılması suçundan beraatine karar verildiği, bu kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği, yerel mahkemenin de davacı hayvan sahibinin zarardan sorumlu olmaması hususunda bu beraat kararına dayandığı görülmektedir. Oysa davacı hakkında ceza mahkemesi tarafından beraat kararı verilirken, suçun manevi unsurunun bulunmaması nedeniyle beraat kararı verildiği, suçun manevi unsurunun kusur durumunu ifade ettiği, ceza mahkemesinin kusur değerlendirmesinin hukuk mahkemesi hakimini bağlamayacağı gözetildiğinde, davacının ceza davasında beraat etmesinin, hayvan sahibi olarak hukuki sorumluluktan kurtulmasını sağlayıcı nitelikte olmadığı açıktır.
Davacı tarafın, hayvan sahibinin sorumluluğuna ilişkin kurtuluş beyyinesinden yararlanabilmek bakımından delil olarak dayandığı davacı tanığı, davacının yükleme yapılan tır içinde hayvanları iple bağladığını, yükleme yapılan aracın üstünde branda ya da ağ örtüsü gibi engelleyici bir malzemenin bulunmadığını ifade etmiştir. Olay sonrasında düzenlenen kaza tespit tutanağına göre de, davacının hayvanlarını araca yükleme işini yaptığı yerin, araç trafiğinin yoğun olduğu ana yola 30 metre mesafede bulunduğu tespit edilmiştir. Anılan bu hususlar dikkate alındığında, davacının hayvanın sebep olduğu zararın oluşmaması için her tür tedbiri aldığına ilişkin kurtuluş beyyinesinden yararlanma şartlarının oluşmadığı görülmektedir. Mahkemece bu yönler göz önünde bulundurulup, davacının davaya konu trafik kazasında meydana gelen zarardan sorumlu olduğu gözetilerek, işin esasının incelenmesine geçilmeyişi doğru görülmemiştir.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş, davacının meydana gelen zarardan sorumlu olduğunu göz önünde bulundurarak, işin esasının incelenmesine geçilmesi, davalı … şirketinin rücuen tazminat istemine konu ettiği zarar miktarlarının denetimi bakımından, konusunda uzman makina mühendisi bilirkişisinden rapor almak, davalı tarafın icra takibindeki alacak isteminin yerinde olup olmadığı ve miktarı konusunda değerlendirme yapıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 30/11/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Bir yanıt bırakın